Bodemleven na zandwinning onderzocht bij Ameland: “Terugkeer van leven kan lang duren”
AMELAND – De kust van de eilanden beschermen, maar tegelijkertijd het leven op de zeebodem zo goed mogelijk behouden. Dat is een balans die soms lastig te vinden is. Rijkswaterstaat doet daarom bij Ameland een groot onderzoek naar het effect van zandwinning op het leven in de zee. Grote meetframes worden deze maand in zee neergelaten. Op 20 tot 25 meter diepte meten deze frames het zeewater met sensoren voor, tijdens en na de zandwinning. De eigenschappen van het zeewater beïnvloeden het leven op de bodem en geven dus inzicht in wat voor effect zandwinning heeft op de dieren en planten die daar leven. “We meten ook ver de toekomst in, omdat het soms wel echt een langdurig proces kan zijn voordat zo’n bodemput vol met leven zit”, zegt Emma Zandt. Zij is ecologisch onderzoeker bij Rijkswaterstaat en doet het onderzoek ook op andere plekken aan de Nederlandse kust.
AMELAND – De kust van de eilanden beschermen, maar tegelijkertijd het leven op de zeebodem zo goed mogelijk behouden. Dat is een balans die soms lastig te vinden is. Rijkswaterstaat doet daarom bij Ameland een groot onderzoek naar het effect van zandwinning op het leven in de zee. Grote meetframes worden deze maand in zee neergelaten. Op 20 tot 25 meter diepte meten deze frames het zeewater met sensoren voor, tijdens en na de zandwinning. De eigenschappen van het zeewater beïnvloeden het leven op de bodem en geven dus inzicht in wat voor effect zandwinning heeft op de dieren en planten die daar leven. “We meten ook ver de toekomst in, omdat het soms wel echt een langdurig proces kan zijn voordat zo’n bodemput vol met leven zit”, zegt Emma Zandt. Zij is ecologisch onderzoeker bij Rijkswaterstaat en doet het onderzoek ook op andere plekken aan de Nederlandse kust.
Zuurstof, zoutgehalte en stroming
Zand wordt gewonnen om op andere plekken langs de kust weer te gebruiken. Zo blijft de kust van een eiland beschermd. Ameland is deze zomer weer aan de beurt. Aan de westkant wordt eerst gewerkt, in de maanden na de zomer ook aan de oostkant. Het zand dat daar wordt neergelegd, komt van de Noordzeebodem en wordt tot zes meter diep gewonnen. Het onderzoek vergelijkt die plek met twee andere stukken bodem in het noorden van het eiland waar geen zand wordt weggehaald. De sensoren meten dan onder andere zuurstof en zoutgehalte, maar ook de stroming en de turbulentie in het water. Daarnaast worden monsters van de bodem genomen. “We weten sowieso wel dat er effecten zijn, maar ook dat veel bodemleven wel terugkeert in zo’n bodemput.” Vaak is dat wel deels een ander soort leven: “Als er zand gewonnen wordt, blijft er soms fijner materiaal of slib achter, en dus komen er ook deels andere dieren voor terug.”
Vergunning
Het monitoren en evalueren van de bodem bij zandwinning is niet alleen handig om de goede balans te vinden, het is ook nodig voor de vergunningverlening. Het onderzoek wordt mede gefinancierd door stichting La MER, waar commerciële zandwinbedrijven bij zijn aangesloten. Wageningen Marine Research, Deltares, de technische Universiteit Delft en het Nederland Instituut voor Onderzoek der Zee voeren de metingen uit.
Aanpassingen
De resultaten kunnen ervoor zorgen dat de zandsuppleties worden aangepast. “Dat kan betekenen dat je minder diep kan winnen, of bepaalde plaatsen moet vermijden. Zo wordt het belang van zandwinnen afgewogen tegen effecten.” Het onderzoek duurt nog wel even, in 2028 moet het klaar zijn. “Maar eigenlijk duurt het dus veel langer, als je de processen helemaal wil volgen totdat het originele bodemleven weer hersteld is. We hopen dat we met dit project langer door kunnen gaan”, zegt Zandt.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.