Commissie Mijnbouwschade: “Geen schade door gaswinning vastgesteld in Noordoost-Fryslân”
NOORDOOST-FRYSLÂN – Terwijl de gaswinning in Groningen is afgebouwd, maken sommige inwoners van Noordoost-Fryslân zich zorgen over scheuren en verzakkingen aan hun woning. Is dit het begin van ‘het nieuwe Groningen’? Volgens de Commissie Mijnbouwschade is dat niet aan de orde, maar waakzaamheid blijft geboden.
De Commissie Mijnbouwschade is in het leven geroepen om meldingen van schade door mijnbouw objectief te beoordelen. Daarbij nemen zij de bewijslast over van de melder. “We onderzoeken of schade is veroorzaakt door bodembeweging, bijvoorbeeld door gaswinning of oude steenkoollagen”, vertelt commissielid Margriet Drijver. Als er twijfel is over de oorzaak, schakelt de commissie deskundigen in.
Geen piek in meldingen, wel zorgen
Uit cijfers die RTV NOF heeft opgevraagd bij de Commissie Mijnbouwschade, blijkt dat er in de periode 2020 tot en met 2024 in totaal 47 meldingen bij de Commissie zijn gedaan van mogelijke mijnbouwschade binnen de gemeenten Noardeast-Fryslân, Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel en Dantumadiel. De meeste meldingen kwamen uit Tytsjerksteradiel (23 meldingen in vijf jaar tijd), gevolgd door Noardeast-Fryslân (15), Achtkarspelen (8), en Dantumadiel, waar geen enkele melding werd geregistreerd.
Bekijk hier waar in Fryslân naar gas geboord wordt:
Opvallend is de piek in Tytsjerksteradiel in 2022. In dat jaar kwamen er tien meldingen binnen uit deze gemeente, waarvan bij zes gevallen ook een deskundige werd ingeschakeld voor nader onderzoek. In de overige gemeenten waren de aantallen aanzienlijk lager. In Noardeast-Fryslân varieerde het aantal meldingen jaarlijks tussen de twee en zes, waarbij in een enkel geval een deskundige werd ingezet. In Achtkarspelen ging het per jaar om maximaal vier meldingen, maar er werd geen enkel deskundigenonderzoek uitgevoerd. De meldingen zijn dus beperkt in aantal en geografisch relatief verspreid.
Niet alle schade is mijnbouwschade
Volgens Drijver is er in Fryslân geen stijging te zien van het aantal schademeldingen en zijn er geen geïnduceerde bevingen als gevolg van gaswinning geweest die aanleiding geven tot acute onrust. Toch komt schade aan huizen wel voor, maar heeft dit volgens de commissie een andere oorzaak.
“We zien dat schade in alle gevallen niet wordt veroorzaakt door mijnbouw, maar door diepe of ondiepe bodemdaling of -stijging, bijvoorbeeld door veranderingen in het grondwaterpeil of slecht waterbeheer”, aldus Drijver. “Ook funderingsproblemen, wateroverlast, veroudering van gebouwen of het effect van droge zomers op het Veenweidegebied in Friesland kunnen de oorzaak zijn”, stelt ze. Gemeenten bieden soms leningen aan voor funderingsherstel, maar er is geen automatisch recht op schadevergoeding.
Drijver benadrukt dat gaswinning in Fryslân, anders dan in Groningen, kleinschaliger en zonder noemenswaardige aardbevingen is verlopen. “Huiseigenaren zijn in principe zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van hun woning. Alleen als vastgesteld is dat schade door mijnbouw komt, is compensatie mogelijk.”
Wat als het toch gaswinning is?
Hoewel er op dit moment geen aanwijzingen zijn dat gaswinning in onze provincie tot erkende schade heeft geleid, sluit de commissie niets uit. “Als zich bevingen voordoen, of als meldingen aantonen dat gaswinning dit effect heeft, komen we direct in actie”, aldus Drijver.
RTV NOF onderzoekt of er in de gemeenten Noardeast-Fryslân, Achtkarspelen, Tytsjerksteradiel of Dantumadiel bewoners zijn die schade aan hun woning vermoeden als gevolg van gaswinning, of hierover al een melding hebben gedaan bij de Commissie Mijnbouwschade.
Heb jij hiermee te maken? Deel je ervaring met de redactie via otto.dejager@rtvnof.nl of neem contact op via 0511-441202 (WhatsApp of bellen). Reageren kan anoniem. RTV NOF gaat vertrouwelijk om met informatie.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.