Kranslegging en herdenking in Dokkum

wo. 22 januari · 13:162014 · 13:16 · Bauke

De jaarlijkse kranslegging en herdenking van de 22ste januari 1945 vond ook dit jaar weer plaats in Dokkum. Het is dit jaar 69 jaar geleden dat 20 willekeurige gevangenen uit gevangenissen in Leeuwarden en Groningen zijn omgebracht aan de Woudweg in Dokkum.

Sake Beerstra

De jaarlijkse kranslegging en herdenking van de 22ste januari 1945 vond ook dit jaar weer plaats in Dokkum. Het is dit jaar 69 jaar geleden dat 20 willekeurige gevangenen uit gevangenissen in Leeuwarden en Groningen zijn omgebracht aan de Woudweg in Dokkum.  De krans werd gelegd door wethouders Sicco Boorsma en Albert van der Ploeg bij het Monument Noorderdwinger.

Er werd ook een krans gelegd bij het monument bij De Woudweg door Lieuwe van der Kooi en Alies Hovinga uit klas 2C leerlingen van het Dockinga College. De andere krans werd gelegd door burgemeester M.C.M. Waanders en de heer J.J. Blom van het comité tot herdenking van de 22ste januari 1945. De afsluiting met herdenking vond plaats in ’t Omnium met een toespraak van burgemeester Waanders en muzikale omlijsting.

HET VERHAAL
Op 13 januari 1945 ontdekken de Duitsers bij een huiszoeking op de boerderij van Benedictus bij Aalsum wapens. Deze boerderij lag in de buurt van het wapendroppingsterrein bij Aalsum en de wapens waren ook van een dropping afkomstig. De arbeider, Geale Postma uit Driesum, werd gearresteerd. Daarna volgen er nog een aantal arrestaties. Eén van de arrestanten is dr. Gunster, de apotheker in Dokkum. Deze apotheker woonde toen in het Blokhuis, dat schitterende huis met trapgevels tegenover het stadhuis in Dokkum. De apotheek was het hoofdkwartier van de NSB in deze streek. De apotheker speelde een belangrijke rol in het verzet en hij  kende de gehele verzetsorganisatie in deze buurt. Het verzet had er groot belang bij om de apotheker uit handen van de Duitsers te krijgen. Op 19 januari worden drie arrestanten, waaronder Gunster, van Dokkum naar Leeuwarden vervoerd. De route gaat via De Valom, waar toen nog een opklapbrug was.

Het verzet besluit om bij De Valom de arrestanten te bevrijden. Ze draaien de brug een klein stukje open waardoor de auto moet stoppen. Het was de bedoeling om bij deze actie geen schot te lossen maar het gaat mis. Van beide kanten wordt geschoten. Eén Duitser (Maus), een topman van de S.D. (Sicherheits Dienst = veiligheidsdienst)  komt om en de Belgische chauffeur (De Keukelare) die voor de Duitsers werkte raakt zwaar gewond. Hij sterft  later aan zijn verwondingen. De bevrijdingsactie lukt, alleen Gunster raakt gewond aan zijn knie. In de auto zit ook de SD-commandant Grundmann. Hij overleeft de aanslag en weet te ontkomen. Hij is woedend en wil wraak voor wat er gebeurd is. De bevolking in De Valom houdt haar hart vast. Veel mannen duiken onder. Grundmann verzoekt de Duitse legerleiding om Dokkum te bombarderen. Dit gaat de Duitsers te ver. Ze besluiten om 20 gevangenen, afkomstig uit de gevangenis van Leeuwarden en Groningen, bij Dokkum neer te schieten. Twintig willekeurige gevangenen werden uit gevangenissen in Leeuwarden en Groningen door de Duitsers naar Dokkum gebracht.

Op 22 januari 1945 worden deze twintig gevangenen, zonder enige vorm van proces, aan de Woudweg bij Dokkum neergeschoten. Een aantal van hen (zoals Geale Postma) komt uit de streek rond Dokkum. De lijken blijven een dag liggen. Dit was de grootste massa-executie die er in Friesland heeft plaatsgevonden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Op de plaats waar deze misdaad zich voltrok staat nu een monument. Op twee stenen staan de namen van de twintig slachtoffers.

Heb jij nieuws of een opmerking? Stuur de redactie een WhatsApp.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.

Sake Beerstra