Noardeast-Fryslân bouwt mee aan digitale toekomst van Fryslân
NOARDEAST-FRYSLÂN – In Fryslân wordt hard gewerkt aan de toekomst. Niet met stenen of wegen, maar met computers en slimme systemen. Ook de gemeente Noardeast-Fryslân doet mee aan een groot Fries plan om slimmer om te gaan met gegevens (ook wel ‘data’ genoemd). In totaal wordt er 5,5 miljoen euro gestoken in betere manieren om met data te werken en in de bouw van een eigen AI-infrastructuur. Het doel: minder afhankelijk zijn van grote techbedrijven en zelf de controle houden over wat we met onze data doen.
In plaats van alles uit te besteden aan commerciële partijen, kiest Fryslân ervoor om zélf digitale kennis en systemen op te bouwen. Dat gebeurt via een coöperatie: een samenwerking tussen twintig verschillende organisaties, waaronder gemeenten, onderwijsinstellingen en andere publieke instellingen. Zij leggen allemaal geld in om samen een digitale basis te bouwen die past bij de Friese taal, cultuur en waarden.
Voor Noardeast-Fryslân is dit goed nieuws. De regio krijgt hiermee toegang tot betrouwbare informatie over belangrijke onderwerpen zoals wonen, zorg, armoede en duurzaamheid. Dat helpt de gemeente om beter beleid te maken, omdat de keuzes gebaseerd zijn op actuele gegevens die écht iets zeggen over wat er in onze omgeving speelt. Gemeenten verzamelen allerlei gegevens: over hoeveel mensen er in een dorp wonen, hoeveel zorg nodig is, waar kinderen naar school gaan, of hoe het gaat met het milieu. Door die gegevens goed te gebruiken, kunnen ze betere keuzes maken. Bijvoorbeeld: waar moet een nieuwe woonwijk komen? Hoe kunnen we ouderen beter helpen?
Tot nu toe moesten gemeenten vaak dure onderzoeken laten doen of software kopen van grote bedrijven. Maar Fryslân wil dat anders doen. Daarom is er een samenwerking gestart, genaamd DataFryslân. Er wordt onder andere gewerkt aan een Friese digitale omgeving, waarin gegevens uit meer dan duizend bronnen worden samengebracht. Ook komt er een speciaal taalmodel dat de Friese taal begrijpt. Dat is handig voor bijvoorbeeld communicatie met inwoners in hun eigen taal.
Opvallend is dat het hele project wordt betaald door de deelnemende organisaties zelf. Er komt dus geen subsidie aan te pas. Elk jaar wordt er ook apart geld ingezet voor nieuwe ideeën en technische vernieuwingen, zoals kunstmatige intelligentie (AI) en digitale veiligheid.
Maar het project draait niet alleen om techniek. Er is ook veel aandacht voor ethiek: het eerlijk en zorgvuldig omgaan met data. Een onafhankelijke commissie, de Data-ethyk Kommisje Fryslân, bekijkt of de digitale toepassingen passen bij waarden als privacy, openheid en rechtvaardigheid. Wat zij doen, wordt ook gedeeld met het publiek, zodat iedereen kan meekijken.
Volgens Eelke de Jong, voorzitter van DataFryslân, is het alsof er een digitale terp gebouwd wordt. Niet van klei, zoals vroeger, maar van data en digitale systemen, zodat Fryslân ook stevig blijft staan in deze snel veranderende digitale wereld.
Het Friese project past goed bij de plannen van de Europese Unie, die ook wil dat regio’s meer zelf kunnen bepalen wat er met hun data gebeurt. Wat Fryslân doet, is dus niet alleen vernieuwend in Nederland, maar past ook in het grotere plaatje van Europa. Ook Noardeast-Fryslân gaat hier de voordelen van merken. Beter beleid, meer inzicht en digitale oplossingen die passen bij de eigen taal en manier van leven.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.