Oudste kunstenaar van Burgum (90) blijft schilderen ondanks slecht zicht: “Dit kin ik net litte, dit moat ik dwaan”
BURGUM – De negentig-jarige Jan van der Meulen is een bijzonder gezicht in Burgum. Bijna blind, met nog slechts veertig procent zicht aan één oog, maar nog altijd dagelijks in de weer met verf en doek. Hij is daarmee de oudste kunstenaar van het dorp. Dit jaar heeft hij bovendien de eer om de Kunstmarkt & Kunstmanifestatie in Burgum officieel te openen.
Het kunstenaarschap zit diep in Jan verankerd. “As je keunstner binne, dan wurdst sa berne. Elkenien krijt by de berte wat mei en by my wie dat kreativiteit. Eartiids waard altyd sein dat ik hiel goed tekenje koe, dêr bist dan fansels oergryslik grutsk op. Mar it giet altyd om de kreativiteit fan in minske.”
Jan werd in 1935 geboren in Burgum. Op veertien-jarige leeftijd ging hij aan de slag bij een grafisch bedrijf en leerde hij het vak van steendrukker en lithograaf. Hij ontwikkelde een geheel eigen druktechniek die hij ‘staaldruk’ noemde, waarvoor hij later zelfs een patent kreeg. Dankzij die techniek werd het mogelijk litho’s zonder drukpers af te drukken.
“Ik sjoch dan wol hast neat mear. Mar dat betsjut net dat ik gjin keunstner mear bin.” – Jan van der Meulen, kunstenaar
Naast zijn drukwerk schreef Jan van der Meulen een boek over lithografie en staaldruk en maakte hij driedimensionale kunstobjecten van voornamelijk afvalmateriaal zoals strandhout en auto-onderdelen. Tegenwoordig is dat laatste niet meer mogelijk: knippen en snijden lukt niet meer. Toch blijft hij schilderen, ook al kan hij nauwelijks zien wat hij maakt. “Ik sjoch dan wol hast neat mear. Mar dat betsjut net dat ik gjin keunstner mear bin.”
“Salang in minske libbet, is der produktief.” – Jan van der Meulen, kunstenaar
Om hem te helpen schrijven zijn vrienden en andere hulpen die langskomen de kleurnamen met grote letters op de verftubes. Zo kan Jan zelf zijn werk voortzetten. “Ik sil net stil sitte”, zegt hij vastberaden. “Ik folgje myn ynspiraasje, myn gave, myn genen. Dit kin ik net litte, dit moat ik dwaan. Salang in minske libbet, is der produktief.”
Tekst loop door onder video
Een leven in het teken van kunst
Jan’s vrouw had jarenlang een goede baan, waardoor hij zich steeds meer aan de kunst kon wijden. “In keunstner makket dingen dy’t oaren net betinke. Dat hjit kreativiteit. Minsken sjogge altyd mei beide eagen iepen, mar se sjogge eins hielendal neat. In keunstner sjocht wat in oar net sjocht.”
“Ik wol net sizze dat it in twangneuroaze is, mar it is wat dat yn dy sit. Dat dochst dyn hiele libben lang. Een echte kunstenaar seit net, as er tachtich jier is: no stopje ik. It sit yn de genen, en it bliuwt altyd by dy”, zegt Jan van der Meulen.
Een bijzondere opening
Op de Kunstmarkt in het centrum van Burgum tonen zo’n vijftig kunstenaars hun werk. Bezoekers kunnen er een portret laten maken, een karikatuur laten tekenen of live zien hoe een schilderij ontstaat. Vanaf de Lageweg loopt men richting de Molkfabryk, waar kunstenaars samen met het publiek unieke werken maken. Jan van der Meulen heeft de eer om de markt te openen. Hij zet in de Molkfabryk de allereerste penseelstreek op drie grote schilderijen, waarna het publiek wordt uitgenodigd om mee te schilderen.
“In unike man dy’t in unike earste streek sette mei.” – Hanneke Brugman, organisatie Kunstmarkt
Organisator Hanneke Brugman noemt het een bijzonder moment: “Burgum stiet as keunstnersdoarp yn Tytsjerksteradiel yn it ljocht. En Jan spilet in sintrale rol. Hy mei de earste streek sette. It begjin fan wat nij is, is altyd bysûnder. In unike man dy’t in unike earste streek sette mei.”
Voor Jan voelt dit als een grote eer: “Ûnder de keunstners bin ik wol bekend, mar dat se my frege hawwe om dit te iepenjen om’t ik njoggentich wurden bin, dat doch ik graach.” Hij sluit af met een dankwoord aan de organisatoren Joke en Hanneke: “Troch harren is Burgum in keunstdoarp wurden.”
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.
