De tijd vliegt wordt er wel eens gezegd, en zo is het ook wel een klein beetje natuurlijk. Nog een kleine 3 weken , en dan hebben we de kortste dag alweer te pakken. We kunnen dan weer uitkijken naar de dagen die gaan lengen, en de winter die gaat strengen. Het voorjaar weer tegemoet. Met een vogeltrek die de andere kant weer opgaat. Maar eerst moet de natuur zien te overleven. Veel planten sterven in het najaar af, en lopen in het voorjaar weer uit. Degenen die een moestuin hebben , die weten vast wel dat je een rabarber plant eigenlijk vanaf augustus niet meer teveel moet oogsten.
De plant kan dan krachten sparen, om de winter door te komen. Andere planten kunnen juist prima de winter aan. Denk maar eens aan de boerenkool die een matige winter prima aankan. Prettige bijkomstigheid is dat de boerenkool vaak lekkerder smaakt als de vorst er even over heen is geweest. Voor sommige planten is het beter om ze in de winter naar binnen te halen. Bij de dieren zie je een aantal merkwaardig verschijnsels. Bij de vogels zie je namelijk dat ze trekken naar zuidelijker streken, omdat ze het voedsel wat ze nodig hebben om te overleven hier niet kunnen vinden. Andere vogels komen uit het noorden van Scandinavië , Rusland, en Groenland om juist hier te overwinteren. Dat is het grote voordeel van vogels, ze kunnen grote afstanden overbruggen. Vaak trekken ze langs de kustlijnen naar het zuiden. Onderweg zijn ze voor korte, en soms voor langere tijd op een bepaalde plaats, om te foerageren.
Maar niet alle dieren zijn zo mobiel als de vogels. Deze dieren moeten op een andere manier zien te overleven. Net als de rabarberplant in augustus al begint om krachten te verzamelen voor de winter, zo beginnen de bijen ook in augustus al met de voorbereidingen op de winter. Ze beginnen dan al met het aanleggen van de wintervoorraad. In de winter bewegen de bijen weinig, zodat ze ook niet veel energie verbruiken. Salamanders die normaal in sloten voorkomen, komen aan land de winter door. Ze zoeken beschutting onder houtstapels, stenen of bladeren. Er zijn dieren die in de winter in de winterslaap gaan. Denk maar eens aan de kikkers bijvoorbeeld die zich ingraven. Kikkers zijn koudbloedige amfibieën, en zijn niet in staat om zichzelf op temperatuur te houden. Bijen kunnen nog dicht tegen elkaar klitten om zo nog wat warm te blijven, dat gaat bij de kikkers niet op. Daarom graven ze zich diep in de modder in. Op deze manier zijn ze onder normale omstandigheden redelijk goed beschermd tegen de vorst.
Wordt het een winter met extreem strenge vorst, of wordt het een langdurige winter, dan kan dat fataal zijn voor de kikker. Hij slaapt namelijk in, en wordt niet meer wakker voordat het voorjaar wordt. De atmosfeer was de afgelopen tijd vrij rustig. Je ziet de afgelopen dagen weer veel meeuwen op de weilanden zitten. Vaak is dat een voorbode van stormachtig weer. Een oude weersvolkswijsheid zegt Seefûgels yn it grien,dan wurdt it waer gemien. We zullen zien wat er van uitkomt. Met stormachtige wind uit het noordwesten of noordoosten is het voor de vogelaars een interessante periode. Vaak komen er dan ook meldingen van zeldzame vogels.
Mocht je zo’n melding hebben, of een andere waarneming uit de natuur hebben, dan kun je dat melden via de mail. Het adres is auke.ferwerda@rtvnof.nl
(C) Foto’s: Auke Ferwerda