TE ZIEN IN…. Aflevering 359: Transformatorhuisje Tergracht en masten boven de Ee
TERGRACHT – Het gehucht Tergrêft ligt aan de noordoever van de Dokkumer Ee in de gemeente Noardeast-Fryslân en aan de zuidoever in gemeente Tytsjerksteradiel. De adressering is verdeeld over Wânswert en Wyns. Het Nederlandstalige straatnaambord Tergracht staat in Wyns rechts voor agrarisch land. Aan de linker-overzijde glijden toppen van masten achter een transformatorhuisje langs. De Ee is onzichtbaar.
KLEINSTE GEBOUW
Het met pannen gedekte en uit bakstenen opgetrokken transformatorhuisje in Tergracht 1a dateert van 1980. De trafo beslaat 27 m² op een 295 m² groot perceel en is het kleinste gebouw in Tergracht. Het huisje ligt aan de gelijknamige straat Tergracht in de buurt Verspreide huizen Wyns, in de wijk Wyns op perceel GKK02-B-1093, (Kadastrale gemeente Giekerk). De laatste wijziging in het Basisregistratie Kadaster (BRK) was op 15 januari 1998, de status van Tergracht 1-A is een ‘verblijfsobject in gebruik’ met ‘pand in gebruik’.
ONTSTAAN TERGRACHT
In 1508 komt de plaats voor als Greft, in 1511 als ter Graft en in 1765 als tergragt. De woorden gracht, gragt, graft en greft betekenen dat wat gegraven is. De plaatsnamen Tergracht en Tergrêft zijn afkomstig van de in de 13e eeuw gegraven verbinding of “gracht” tussen twee slenken, van de voormalige Middelzee en de Lauwerszee. Zo ontstond de huidige Dokkumer Ee waaraan het gehucht en de geasfalteerde weg Tergracht liggen. Aan de Ee-zijde staat achter een bestrating met steentjes tussen greppels met rietkragen een afrastering met gesloten toegangshek. Een zes stoeptegels breed pad tussen gazons met gemaaid gras leidt daarachter naar de middelste deur van het door stoeptegels omgeven transformatorhuisje.
GRAFISCH BEELD
De drie deuren zijn versierd met blauwe en witte graffiti, passend bij de Ee. De golflijnen bovenaan de deuren verschillen, net als golven waarover de vaartuigen achter het transformatorhuisje varen. De buitenste ’blauwe’ deuren hebben bovenaan een witte golf en bij de middelste ‘witte’ deur is de golf blauw. De grote letter met links er onder ongelijke stippen hebben dezelfde kleuren als de golf. De S (links) heeft een rechthoekige aanzet en twee bijna gespiegelde in elkaar overgaande driehoekige lijnen, die net als de lijnen van andere letters niet overal even breed zijn. De hoeken, aanzet en uiteinden zijn net niet scherp en die zachte hoekigheid past bij de golven en stippen. De twee kleinere stippen linksonder de S staan net niet boven elkaar en de grote stip ernaast net niet in het midden. De rechthoekig aangezette C op de witte deur heeft drie hoeken, die net geen ruitvorm suggereren. De bovenzijde is langer dan de onderzijde en de hoekbenen staan niet loodrecht tegenover elkaar. De kleine stip rechts zweeft naast de grote ovale stip. De H (rechts) heeft een uitstekende horizontale lijn en onder een grote ronde stip boven en naast een diagonaal van twee kleinere stippen. Het geheel vormt een opvallend grafisch beeld, tussen al het groen. De met de graffiti vergeleken ijlere driehoeken in de top van de vaartuigen in de verte past daar prachtig bij. S.C.H. staat voor SC Heerenveen. De letters duiken vaker op in de provincie.
LEVENS GEVAAR EN AANMELDEN
Het grafisch beeld SCH op de trafodeuren hoort tot de clubleuzen bekladdingen ‘SCC’ en ‘SCH’, afkortingen van SC Cambuur en SC Heerenveen (Omrop Fryslân, 18 maart jl.). De clubleuzenbekladdingen rond Dokkum en Damwâld staan op trafo’s of elektriciteitskastjes, verkeersborden en windturbines. Op de middelste deur staat op een deels onder een golf schuilgaand bord: Wijns Tergracht 1a N.V. P.E.B. Friesland. De plaats, straat- en gehuchtnaam, zijn in het Nederlands gespeld, al voert Friesland officieel Friese plaatsnamen. Het tweede bord geeft informatie van netbeheerder Liander. Op de blauwe deuren zijn zwarte schildjes bevestigd met een gestileerde bliksemschicht en de witte tekst ‘HOGE SPANNING LEVENS GEVAAR’, het schildje op de rechterdeur is voor een deel ook blauw geschilderd. Het onleesbaar maken van zulke waarschuwingsborden kan gevaar opleveren. Gemeenten en netbeheerders maken zich zorgen over de veiligheid en de kosten, per schoonmaakbeurt vaak honderd euro of meer. Liander woordvoerder Niels Stet meldde eerder aan RTV NOF dat netbeheerder Liander op sommige elektriciteitskastjes een speciale coating aanbrengt, zodat graffiti makkelijker te verwijderen is. Politiewoordvoerder Sven Nijenhuis riep in maart al op om de bekladdingen en daders te melden.
Foto’s: Gerhild van Rooij
1. Graffiti-golven, stippen en de clubleus SCH (SC Heerenveen) over drie deuren van de trafo van Liander, Tergracht 1-A, Wyns. De graffiti maakt een deel van de informatieborden onleesbaar.
2. Trafo Tergracht 1-A, Wyns, links de top van een mast.
3. Nederlandstalig Plaatsnaambord Tergracht, Wyns.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.
