TE ZIEN IN… Aflevering 362: Paddenstoelen herkennen: Alle kinderen naar buiten!
FEANWÂLDEN – Nu, begin augustus, staan er al paddenstoelen in parken, bossen, tuinen of grind zoals bij de Doopsgezinde Kerk Feanwâlden. Jasper de Ruiter, tekenaar-schilder van ruim drieduizend natuurillustraties raakt niet uitgekeken en wil alle kinderen de veelzijdige natuur laten ontdekken. Zijn natuurgetrouwe kleurrijke “Alle kinderen naar buiten! Paddenstoelenkaart” past bij het jaargetijde herfst waarin veel paddenstoelen opkomen.
SPEURZOEKERS, HERKENNINSKAART
Jasper de Ruiter maakte de Natuur Speurzoekerskaart Paddenstoelen waarmee kinderen zonder boswachter, op elk willekeurige locatie, op het moment dat zij zelf willen, paddenstoelen kunnen ontdekken. De tekeningen staan met weetjes erbij in het paddenstoelenlespakket in Alle kinderen naar buiten! Het grote natuuractiviteitenboek met meer dan 500 buitenactiviteiten, interessante weetjes, praktische tips. KNNV-uitgeverij en de auteurs bieden het paddenstoelen lespakket online gratis aan om alle kinderen te stimuleren om de getekende paddenstoelen te vinden.
PADDENSTOELEN SPOOKJESNAAM
Paddenstoelen zijn bovengronds zichtbare delen van grotere ondergrondse schimmelnetwerken. De combinatie van zichtbare en onzichtbare delen van paddenstoelen heeft altijd tot de verbeelding gesproken. Mensen zochten, net als nu, verklaringen voor wat ze waarnamen. Paddenstoelen danken hun naam aan overgeleverde volksverhalen over heksen in het bos of op de ruigte, ver van de gemeenschap. Ze hielden padden als huisdier en zouden als bij toverslag paddenstoelen op laten komen. Een kring paddenstoelen heet heksenkring en die naam verwijst naar het denkbeeld dat een kring paddenstoelen achterbleef op de plaats waar een nachtelijke kringdans van heksen gehouden was. Dat is natuurlijk niet zo, de paddenstoelen boven de grond zijn kleine stukjes van ondergronds wijdvertakte schimmels.
PADDENSTOELEN, OPRUIMERS
Het netwerk van schimmels waarvan de paddenstoelen het zichtbare deel is, ruimt in de natuur afval op uit de bodem en zorgt dat de grond niet verstikt. Paddenstoelen staan meestal op een donkere plek in vochtige grond, zoals bijvoorbeeld in het gras onder een boom in het drassige deel van het Spoorpark in Feanwâlden. Sporen van paddenstoelen vallen op de grond en daaruit ontwikkelt zich een zwamvlok met vruchtlichamen. Binnen in het vlies vormt zich het zogenoemde vruchtlichaam, dat een steel krijgt, bij verdere groei breekt het vlies dat de lamellen beschermt en daarna verspreiden de zwamsporen zich – Duivelsei. Bijvoorbeeld de Stinkzwam met van ver al een geur als van rottend vlees trekt vleesvliegen aan die het slijm van de zwam eten. De vliegen verspreiden in één vleesvliegenpoepje miljoenen stinkzwamsporen! De sporen van paddenstoelen vallen ook op de grond of stuiven als een wolkje uiteen om verderop neer te vallen.
KIJK HOOG EN LAAG
In natuurgebieden, agrarisch gebieden en in de bebouwde kom staan paddenstoelen hoog in de bomen op stammen of ze groeien lager tussen de boomwortels of op stapels takken of delen van een ontwortelde boom die mogen blijven liggen. De Porseleinzwam groeit bijvoorbeeld op takken van beuken en de Vliegenzwam op wortels van berken en naaldbomen. De meeste paddenstoelensoorten staan op de aarde boven op de bladeren en uitwerpselen of op gras en in perken en ook wel in spleten van muren en voegen in straten, Boleten staan vaak op vochtige grasweiden zoals in het spoorpark in Feanwâlden. Aan de onderzijde van de hoed van een passenstoel zijn (via een spiegel of gsm-macrofoto van onderaf) de tussen de lamellen of in een soort buisjes opgeslagen sporen te zien. Het zijn er miljoenen.
FOTO’S:
1. Zicht op deel van de onderzijde van de hoed van een paddenstoel in grind bij entree Doopsgezinde kerk, Feanwâlden (6.8.2025, foto Gerhild van Rooij).
2. Jasper de Ruiter, Natuurspeurkaart De Paddenstoelen (natuurspeurzoekers.nl).
3. Bovenzijde paddenstoel met daarop een klein groen insect, drassig gras in biodivers Spoorpark, Feanwâlden, tegenover het station en de Ferbining (6.8.2025, foto Gerhild van Rooij).
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.
