TE ZIEN IN… Aflevering 365: Gesmede draak van Floris Foekema, Natuur, ijzer en vuur
RYPTSJERK – Op Nieuwlandsweg nummer 16 trekt een met de hand gesmeed uithangbord van rond 2021 de aandacht. Floris Foekema smeedde een 3D-draak met gespreide vleermuisvleugels. Het mythische dier stijgt op boven een gedraaide haak met krullen en smeedijzeren vanen. Een met in silhouet geschilderde smidse symbolen en een met de naam Natuur, ijzer en vuur.
WAKER
Voor Floris Foekema is de draak als symbool een vanzelfsprekende keuze. De draak is in veel culturen een symbool voor geluk, voorspoed en bescherming en een wachter. De draak staat als waker bij het terrein waar Floris smeedt en lesgeeft in het erfgoed ambacht smeden en Vikingbelevingen organiseert. Vuur is onmisbaar om te kunnen smeden en zijn draak spuwt wel geen vuur, maar is via vele legenden verbonden met vuur. Op zijn terrein Natuur, ijzer en vuur maakt Floris vuur met een vuursteen en vuurslag.
DRAAK IN DELEN
Voor het smeden van zijn draak bestudeerde Floris meerdere video’s van het smeden van draken en drakenkoppen in het bijzonder. Hij maakte daarna zijn definitieve ontwerp en vond pas tijdens het smeden helemaal zijn eigen vorm. Uiteindelijk ontstaat het werk onder zijn handen en wordt het iets eigens, handsmeedwerk is uniek. Het smeden van de draak duurde voor deze ervaren smid ruim 6 uur. Het slangachtige lichaam en de kop met opengesperde bek en naar achter staande puntoren zijn in een keer gesmeed, daarna zijn de vleermuisvormige vleugels apart van elkaar gesmeed en op het drakenlijf bevestigd. De vleugels heeft Floris voorafgaand aan het smeden helemaal uitgetekend, nadat hij de stand had bepaald waarop de vleugels op deze plek en hoogte bij de paal van de entree naar zijn terrein het best zouden uitkomen.
TERUG IN DE TIJD
De voornaam Floris doet denken aan ridders en als klein jongetje wilde Floris ridder worden, daar past de met ridders, oude culturen en christelijke heiligen verbonden draak bij.
Het beroep bestond niet meer en Floris heeft na het voltooien van de opleiding in Leiden tot basisschoolleraar voor de Vrije school lesgegeven op de Vrije school in Leeuwarden. Smeden, met zijn handen werken en geschiedenis bleven trekken, en teruggaan naar de basis van creativiteit en ambacht. Hij besloot om samen met een vriend een paardenweiland om te bouwen tot Vikingplaats waar alles zelf gemaakt moest worden. Slapen als in een oud Vikinghuis, zelf vuur maken, offers brengen als dank voor gewassen en je eigen lepel, mes, bak of pan smeden om te kunnen koken met bijvoorbeeld zelf verzamelde kruiden.
DE DRAAK STEKEN
De draak is onder meer verbonden met de legende van prins Gregorius die in de derde eeuw in Cappadocië (Turkije) een draak doodde om een prinses en het land te redden. Dit werd in de Middeleeuwen het verhaal van Ridder Sint-Joris, een christelijke officier, die de draak, toen symbool voor het heidendom, versloeg. Een andere versie speelt bij het stadje Silenos. Joris ontmoet er een prinses die geofferd zou worden aan een draak en maakt meteen het teken van het kruis. Hij verwondt de draak en gooit de gordel van het meisje om de nek van de draak, waarna zij de draak als een mak lammetje aan een touwtje meeneemt naar de stad. Het gevecht van Joris werd nagespeeld in processies en veranderde in een komische act waarbij een linnen met stro gevulde draak als symbolisch monster of duivel overdreven gestoken en geslagen werd door de acteur die Joris uitbeeldde. De draak steken met iets betekent nu iets belachelijk maken en dat relativeert.
ENIGE OPENBARE WERK
De Nieuwlandsweg ligt aan de rand van het prachtige wandelgebied de Trynwâlden. Het symbolische bord met de 3D Draak staat nergens genoemd als bezienswaardigheid en verbinding met het culturele ambacht smeden, dat zo belangrijk is geweest in vroeger tijden. De draak is tot nu toe het enige werk van Floris Foekema dat in de openbare staat of beter opstijgt. Andere werken staat op besloten terreinen of bij mensen thuis. Alleen tijdens kunstroutes was er meer werk te zien op het terrein Nieuwlandsweg 16, waaronder grote en kleine gesmede levensbomen op en over steen of een stobbe als natuurlijke houten sokkel en kleine tot monumentale kandelaars met bijzondere vormen, zoals de maankandelaar gevat in een driekwart staande boog. Foto’s van vrij werk en gesmede Vikinggebruiksvoorwerpen en gereedschappen staan met het smidsvuur op social media, maar er gaat natuurlijk niets boven zelf langs het gelukssymbool lopen en deze draak goed bekijken.
FOTO’S:
1. Floris Foekema, Draak smeedijzeren uithangbord Natuur, ijzer en vuur, Nieuwlandsweg 16, Ryptsjerk.
2. Floris Foekema, Wit-beschilderde vanen smidse-silhouet en Natuur, ijzer en vuur, zie 1.
3. Detail borden smederij en Viking Kamp, zie 1.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.
