NOORDOOST-FRYSLAN – De ene oefening van Defensie is nog niet geweest of de andere staat alweer voor de deur. Bij Falcon Spring zijn het niet F-35’s, maar helikopters die over onze provincie vliegen. Fryslân is vanwege de oefening tussen 12 en 23 mei deel van een tijdelijk laagvlieggebied. Alleen de Waddeneilanden vallen buiten dat gebied, zo schrijft Omrop Fryslân.
Helikopters hebben de hoofdrol bij de oefening: zo’n twintig transport- en gevechtshelikopters vliegen deze dagen boven Fryslân en aangrenzende provincies. De Luchtmobiele Brigade werkt in de oefening samen met de Amerikaanse 12th Combat Aviation Brigade.
Friezen kunnen vanwege de oefening zomaar eens groepen militairen tegenkomen. De grondtroepen worden met de helikopter naar een strategische locatie gebracht. Die moeten ze innemen en beveiligen. Zo wordt ook geoefend met aanvallen op belangrijke doelen, zoals bruggen. Waar de grondtroepen langs zullen komen is geheim. De militairen moeten zo goed mogelijk kunnen oefenen, dus mogen ze zelf nog niet weten in welk gebied ze komen. Bovendien wil defensie niet dat er te veel publiek op afkomt, want dat zou verstorend kunnen werken voor de oefening.
Wel is duidelijk dat Drachten in Fryslân als tijdelijke basis dienst zal doen. Buiten Fryslân zijn nog twee andere bases: in Havelte (Drenthe) en Marnehuizen (Groningen). Militairen oefenen daar met het opzetten van basiskampen in vijandelijk gebied. Voor de helikopters zijn een aantal plekken ingericht waar ze kunnen tanken. Daar komen ze maar een korte tijd aan de grond.
Het vliegen gebeurt op werkdagen overdag, maar ook ’s nachts wel. De helikopterbemanningen moeten oefenen om in het donker te vliegen en dit op lage hoogte te doen. Daarbij krijgen bemanningen ook geavanceerde nachtkijkers en leren ze hoe ze daarmee om moeten gaan. Laag vliegen is belangrijk voor piloten, omdat ze zo onder de radar kunnen blijven en onzichtbaar blijven voor raketsystemen in vijandelijk gebied.
Dat doe je niet alleen door laag te vliegen, maar de helikopterbemanning moet ook oefenen om een helikopter bijvoorbeeld achter een rij bomen te verstoppen.
Voor veel Friezen is natuurlijk de grote vraag: hoe zit het met de overlast? In de ontheffing die defensie heeft gekregen, staat dat het overvliegen van bebouwing, industrie en havengebieden zoveel mogelijk moet worden gemeden om de overlast te beperken.
Toch is er een klachtenformulier opgezet, waar burgers terecht kunnen als ze geluidsoverlast ondervinden. In 2022 was er een vergelijkbare oefening: Falcon Autumn. Destijds deden 35 helikopters mee en moesten militairen oefenen om het vliegveld van Drachten in te nemen. Dat ging niet zonder klachten: veel mensen ondervonden toen geluidshinder.