Unieke kleurenbeelden opgedoken van Abe Lenstra, gemaakt door Dokkumer amateurfilmer

DE WESTEREEN – Het zijn unieke filmbeelden van de beste Friese voetballer ooit. De grote Abe Lenstra stapt in 1948 het veld op voor een wedstrijd tegen Haarlem. Abe is duidelijk te zien, met de bruine bal in zijn handen en de karakteristieke kuif in zijn haar. De spelers van Haarlem zijn ook goed te herkennen, mede te danken aan de rode broeken die ze dragen. Ook de rode pompeblêden op het blauw-witte shirt van Lenstra zijn goed te zien, want de beelden zijn in kleur, meldt Omrop Fryslân.

Dinsdagmiddag zijn de kleurenbeelden uit 1948 aangeboden aan Sietske Poepjes, de Friese gedeputeerde van cultuur. Ze komen uit een 8mm-filmpje van de Dokkumer amateurfilmer Andries Oeds Brouwer. Ze zaten ‘verborgen’ op een filmspoel tussen verschillende zwart-witbeelden van Brouwer uit de jaren 1947-1949. Te zien is de wedstrijd tussen Heerenveen en Haarlem van 6 mei 1948. Kleurenbeelden van Nederlands topvoetbal uit de jaren veertig zijn bijzonder zeldzaam. Het filmpje duurt zo’n drie minuten.

“Abe was een fenomeen”

De beelden worden gevonden wanneer documentairemaker Piter Tjeerdsma bij het Fries Film Archief komt met de vraag om beelden van Abe Lenstra. Tjeerdsma is bezig met zijn documentaire ‘Dûnser mei de bal – 100 jier Abe Lenstra’. “Abe was een fenomeen. Iedereen die hem heeft zien voetballen, is lyrisch over hem. Daar wilde ik een film over maken. Maar je moet wel iets kunnen toevoegen. De meeste mensen kennen Abe alleen van verhalen, veel beelden van hem zijn er eigenlijk niet. Zo ben ik uitgekomen bij het Fries Film Archief.”

Op het moment dat hij de beelden bekijkt, weet filmarchivaris Syds Wiersma dat hij wat bijzonders heeft gevonden. “Kleurenbeelden van net na de oorlog zijn altijd uniek. En dan ook nog van Heerenveen, met een van de grootste Nederlandse voetballers ooit. Ik kan geen andere kleurenbeelden bedenken van dit voetbalniveau uit die periode.”

Abe maakt vier doelpunten

Heerenveen tegen Haarlem is één van de cruciale wedstrijden in de strijd om de landstitel in 1948. Het is ook de clash tussen twee grote spitsen van het Nederlandse voetbal in die jaren: Abe Lenstra en Kick Smit. Met Faas Wilkes vormen zij de beroemde stripfiguur Kick Wilstra. In een spannend duel wint Heerenveen met 4-3 van Haarlem. Abe scoort vier keer.

Kijk hier naar het volledige filmpje uit het Fries Film Archief:

Helaas is geen van de vier doelpunten van Lenstra te zien op de beelden. “Dat is wel wat tragisch ja”, lacht Wiersma. “De filmmaker laat een hoop van de wedstrijd zien, maar geen goals van Abe. Wel twee goals van Haarlem, waarvan één van Kick Smit. Volgens de verhalen was met name de 4-3 van Abe een mooie goal. Een snoeihard schot van twintig meter. Volgens de krant uit die tijd heeft de keeper de bal nooit gezien. Het was fantastisch geweest wanneer we die in beeld hadden gehad.”

Documentairemaker Tjeerdsma ziet dat net wat anders. “Abe heeft de doelpunten gemaakt. Dat we dat niet op beeld hebben, dat is dan maar zo. Er moet ook iets voor onze verbeelding overblijven vind ik.”

Geen kampioen in 1948

Uiteindelijk grijpt Heerenveen in 1948 naast de landstitel. BVV Den Bosch wordt kampioen met één punt voorsprong in de kampioenspoule. Naast de kleurenbeelden vond Wiersma ook enkele bijzondere zwart-witbeelden van Abe Lenstra, onder andere in korte filmpjes van de wedstrijden Heerenveen-Feijenoord (1943) en Heerenveen-SVV (1949).

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail