RINSUMAGEAST – Wie langs het Eeltsjemar rijdt, kan de kilometers lange leidingen van dikke buizen aan de kant van de weg niet missen. Al ruim zestig jaar wordt er zand gewonnen op het Eeltsjemar, het meer ten zuidwesten van Rinsumageast. RTV NOF kreeg een unieke kijk in wat er zich achter de zandbulten afspeelt en hoe het proces van zandwinning in zijn werk gaat.
Tekst loopt door onder de video
De zandwinning wordt uitgevoerd door Nautilus Zandwinning in opdracht van Zandexploitatie Eeltsjemar. Sinds de jaren ’60 wordt hier zand gewonnen en dat proces is in de loop der tijd steeds verder verbeterd. Het Eeltsjemar is een belangrijke zandbron voor Noordoost-Friesland: “Dit is in in regio mei in soad ferlet fan sân”, vertelt uitvoerder Ruurd Huitema. “It is frij maklik te winnen en fan hege kwaliteit, wat it hiel geskikt makket foar ferskate doelen.” Het zand wordt onder andere gebruikt voor het bezanden van sportvelden en andere toepassingen zoals de bouw en infrastructuur.
Het zand wordt niet zomaar uit het water geschept, maar met behulp van grote machines uit de bodem van het meer gezogen. Vervolgens wordt het via een persleiding van 2,5 kilometer naar het depot vervoerd, waar het verder wordt verwerkt en klaargemaakt voor transport. Een belangrijk onderdeel is het terugpompen van proceswater naar het meer, zodat het ecosysteem zoveel mogelijk behouden blijft.
Volgens Huitema zijn er nauwelijks risico’s verbonden aan de zandwinning: “Der sitte yn prinsipe gjin risiko’s oan ferbûn. Wy sûgje neffens in bepaald plan en alles wurdt goed kontrolearre troch instanties. Dêrtroch binne de risiko’s behearsber.”
Op het water speelt ook de praktijkervaring van de schippers een belangrijke rol. Schipper Patrick Hulzebosch geniet zichtbaar van zijn werk: “Het water trok mij van kinds af aan al, nu mag ik daar met mijn werk mee bezig zijn, met water en zand. Wat je vroeger in de zandbak deed, dat doe je nu in het echt – alleen een stuk groter”, besluit Hulzebosch.