VIDEO: Hoe Harkema ‘vechtend’ een plek op de kaart kreeg: “Wy rêde der mei”

HARKEMA – Wat nu een bloeiend dorp is met trotse voetbalclubs, een actief verenigingsleven en volop voorzieningen, leek begin jaren vijftig ten dode opgeschreven. Twee vernietigende rapporten van het Rijk en de provincie Fryslân bestempelden Harkema als een achtergesteld gebied dat beter kon verdwijnen. “Om’t minsken dy’t dat rapport opstelden, sprutsen oer de minsken, ynstee fan mei de minsken kaam der in hiel fertekene byld út”, vertelt Rinze Dijkstra van de Spitkeet. 

Tekst loopt door onder de video 

 

Het Ministerie van Onderwijs sprak in 1952 over “maatschappelijke verwildering der jeugd” en noemde de leefomstandigheden schrijnend. Grote gezinnen woonden in kippenhokken en stookhutten, de woningnood was enorm en vertrek uit het dorp leek de enige oplossing. Ook de provincie deed een duit in het zakje. In een rapport werd Harkema ‘onhygiënisch en onontwikkeld’ genoemd. Sanering leek de enige uitweg.

‘Wâldske mentaliteit, in grut guod’

Maar de Harkemasters lieten zich niet uit het veld slaan. Ze kwamen in protest, hielden vol en bouwden zelf door – met of zonder vergunning. Uiteindelijk bleef Harkema niet alleen op de kaart, het groeide uit tot een krachtig dorp met lef en karakter. “Mouwen opstrûpe, niet lullen maar poetsen. Wy rêde der sels wol mei. Dêrmei waard wol in bepaalde mentaliteit delset, dy’t jo hjoeddedei noch hieltyd weromkommen sjogge by minsken út de Wâlden, as spesifyk Harkema”, vult Dijkstra aan.

Expositie Harkema van én op de kaart

Openluchtmuseum De Spitkeet in Harkema staat dit jaar stil bij deze opmerkelijke geschiedenis. In de tentoonstelling Harkema van én op de kaart worden de beruchte rapporten getoond, én foto’s die laten zien hoe het dorp zich in de vorige eeuw ontwikkelde. “Ik fyn it hiel bysûnder om te sjen hoe’t De Harkema yn in tsien jier tiid alles opboud hat. Fan ein fyftiger oant sechstiger jierren”, vertelt Simon Hoeksma van de Spitkeet. De expositie opent zaterdag 10 mei.

• Facebook
• Twitter
• Linkedin
• Whatsapp
• Whatsapp
• Mail