Waar moet het museum van Jan de Koeienman heen, nu hij er zelf niet meer is?
HANTUMERUTBUORREN – “Deze man laat liefde en warmte achter, dan kunnen wij dit museum niet ‘koud’ laten gaan.” Jaap Heeringa spreekt met liefde over zijn broer Jan Heeringa, beter bekend als ‘Jan de koeienman’, zo schrijft Omrop Fryslân.
Negen juli dit jaar kwam er een einde aan het leven van Jan, hij is 64 jaar geworden. Zijn nalatenschap: museum ‘De Loeiende Koe’, tot aan de kop toe vol met koeienspullen. In de schuur van het ouderlijke boerderijtje in Hantumerútbuorren. Van serviesgoed, knuffels, textiel en wat je maar kunt bedenken met een koe erop, tot historisch fokkerijmateriaal en koeienkunst. En het bijzonderste onderdeel van de collectie: kasten vol met tienduizenden lege rietjes van stierensperma, gebruikt voor inseminatie.
Spermarietjes
“Die rietjes stonden eerst beneden, maar ze moesten naar boven verhuizen, naar de stierenkamer”, weet zuster Wiesje Wiersma-Heeringa nog. “Toen viel er een deel op de grond, Jan was helemaal van het chapiter, moesten we al die rietjes weer uitzoeken”, lacht ze. Broer en zus Heeringa staan nu voor de moeilijke taak een oplossing te vinden voor het koeienmuseum. Het was Jans wens dat er een goede plek voor zou komen en hij hoopte ook dat de collectie bij elkaar blijft. “We willen het niet in de kliko gooien, hij heeft het met zoveel zorg samengesteld en het heeft hem zoveel plezier gebracht”, zegt Wiesje.
Hij vertelde bezoekers met zoveel enthousiasme over zijn verzameling, hij bracht dode spullen tot leven”, voegt Jaap toe. We hopen zo op een oplossing. Anders zou een heel stuk van onze Jan wegwaaien. Hij heeft er zijn hele leven aan gewijd. – Wiesje Wiersma over de koeienverzameling van haar broer Jan
“Het mooiste zou zijn dat het een dependance wordt, dus onder de vlag van een ander museum.” Delen van de collectie wegdoen of verkopen willen de Heeringa’s eigenlijk ook niet. “Het lijkt misschien wel dat het allemaal aparte onderdelen zijn, maar door zijn autisme zat bij Jan alles aan elkaar vast. En als je hier iets bij wegpakt, dat valt het uit elkaar. Hier staat het in Jans context.” Het verhaal van Jan Heeringa is bijzonder. Zijn grote droom om boer te worden spat uit elkaar door een hersentumor op jonge leeftijd. Twee zware operaties redden zijn leven, maar hij kan niet veel meer. Dan neemt een veearts uit de omgeving Jan onder zijn hoede.
Veearts-assistent
Jan heeft namelijk een grote liefde voor koeien en hij kan heel secuur zaken ordenen. Veertig jaar lang gaat hij als assistent met veeartsen mee en helpt bij het inenten van koeien en het bijhouden welke medicatie ze krijgen of wanneer ze drachtig zijn. Door zijn werk en zijn fenomenale geheugen van koeienzaken is Jan bekend bij alle boeren en veefokkers in de verre omgeving. Ook krijgt hij bekendheid door jaren verkleed in een koeienpak aan de Fietselfstedentocht mee te doen. Een paar jaar geleden wordt Jan ziek. De ziekte van Kahler (beendermergkanker) treedt op. De condoleance in het museum werd bijna een reünie van boeren, veeartsen, vrienden en kennissen, met de kist midden tussen de grote koeienverzameling van Jan. Een uitdaging wordt nog de replica van het standbeeld van ‘Us Mem’, die Jan als grafsteen wil hebben. “Daar zit octrooi op, dat kun je niet zomaar namaken. Hij ligt naast het graf van vader en moeder. Zijn andere liefde, Us Mem, moest op zijn graf.” Maar hoe nu verder met de koeiencollectie? De familie wil graag benadrukken dat het niet alleen maar snuisterijen zijn, maar ook belangrijk historisch materiaal.
Cultuurerfgoed
“Bijvoorbeeld van het FRS (Fries Rundvee Stamboek), toen dat werd gedigitaliseerd. Heel veel van dat spul is hierheen gekomen”, vertelt Wiesje. “Maar ook ‘nalatenschappen’ van kalverfokclubs, of boeren die stopten brachten hun dossiers en melkcontroleboekjes”, vult Jan aan. “Zelfs scripties van mensen die in Wageningen studeerden.” Het is cultuurerfgoed dat behouden moet blijven, wil Jan maar zeggen. “Hier zie je nog een melkstoeltje en een teems, de eerste inseminatorkist… De jongeren weten nu niet meer hoe dat ging! ” De Heeringa’s kijken nog eens om zich heen naar al het zwart-witte spul dat overal in de schuur staat uitgestald. “We hopen zo op een oplossing. Anders zou een heel stuk van onze Jan wegwaaien. Hij heeft er zijn hele leven aan gewijd, het was zijn alles.”
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.
