Waddenzee grotendeels te troebel voor zeegras dat permanent onder water groeit
WADDENGEBIED – In de Waddenzee wordt al jaren geëxperimenteerd met het terugkrijgen van zeegras; een plant die na de aanleg van de Afsluitdijk vrijwel verdwenen is uit het Wad. Op droogvallende platen lukt dat soms aardig, maar op plekken die permanent onder water staan, tot nu toe niet
Dat is ook niet zo vreemd, want maar 0,6 tot 4 procent van het ‘natte Wad’ is nog geschikt voor zeegras. Dat schrijft onderzoeker Katrin Reylmeyer in haar proefschrift, waarmee zij dinsdag promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen.
Reylmeyer heeft veel experimenten gedaan om zeegras, dat permanent onder water groeit, terug te krijgen.
Het gaat daarbij om het zogeheten ‘groot zeegras’. Als dat op droogvallende platen groeit, gaat het elk jaar dood en komt het terug via het zaad dat de plant verspreidt. Zeegras dat onder water groeit, gaat niet elk jaar dood en gebruikt geen zaad om zich uit te breiden.
Zeegras op het Wad bij Ameland © Laura Govers, RUG
De enige manier waarop zeegras zich verder kan verspreiden, is via de wortels van de plant. Als het onder water groeit, wordt ook wel ‘ondergedoken zeegras’ genoemd.
Licht
Welke plekken zijn dan precies geschikt voor het ‘ondergedoken zeegras’? Daarvoor wordt naar een aantal factoren gekeken. Een heel belangrijke is hoeveel licht het water doorlaat.
Dat licht heeft de plant nodig om te overleven; het is de energiebron van de plant. Andere variabelen zijn hoe snel het water op een plek stroomt en de intensiteit van de golven, maar ook hoeveel slib er in het water zit en hoe zout het water is.
Wat is zeegras?
Er zijn in het Wad twee soorten zeegras: groot en klein zeegras. Beide zijn bijzonder, omdat er zo veel planten groeien niet op de zeebodem. De grote zeegrasvelden die er vroeger waren in de Waddenzee dienden als voedsel voor ganzen, maar ook als paaiplaats voor roggen en schuilplaats voor vissen.
Daarnaast is zeegras een biobouwer; rondom de planten verzamelt zich meer slib en zand. Bovendien dempt het de golven en als er veel aanspoelt, beschermt dat zo de kust van de eilanden. Mensen verzamelden het ook om matrassen en kussens mee te vullen. Daarom staat er bij Pasen op Terschelling nog steeds een zogenaamde ‘wierschuur’, waar het zeegras bij elkaar gebracht werd. Zeegrasvelden leggen het broeikasgas CO2 vast.
Om te zien welke plekken geschikt waren voor zeegras, en dat nu nog zijn, is informatie uit 1927 gebruikt. Toen was er nog volop zeegras in de Waddenzee.
In die tijd zat de Waddenzee nog vast aan de Zuiderzee en was er nog geen Afsluitdijk. Ook was er een Lauwerszee in plaats van een Lauwersmeer. Die veranderingen werken nog steeds door in de huidige Waddenzee.
Van de 150 vierkante kilometer aan zeegras van vroeger is nog maar zes vierkante kilometer nat Wad geschikt voor de plant. Daarnaast is 41 vierkante kilometer ‘marginaal geschikt’. Het troebele water is de belangrijkste reden waarom zo’n groot deel van het Wad niet meer geschikt is voor zeegras.
Eerste stap
Het onderzoek is een eerste stap op weg om de plant, onder water, in de Waddenzee terug te krijgen. Het maakt volgens het proefschrift duidelijk dat je moet inzetten op minder sediment dat in het water zweeft en dat je ook moet kijken naar activiteiten die de waddenbodem verstoren. Dan gaat het bijvoorbeeld over baggeren.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.