Waarom moet mijn gemeente nog asielzoekers opvangen, terwijl Fryslân al genoeg doet?
NOARDEAST-FRYSLÂN -Verschillende gemeenten in Fryslân zijn bezig met het realiseren van opvangplekken van asielzoekers. Tijdens de discussies hierover komen regelmatig dezelfde vragen naar voren. De discussie over asielopvang levert bijna altijd veel ergernis op. In gemeenten als Noardeast-Fryslân en Heerenveen wordt nu gesproken over nieuwe opvanglocaties, maar ook daar ontstaat flink wat protest.
NOARDEAST-FRYSLÂN -Verschillende gemeenten in Fryslân zijn bezig met het realiseren van opvangplekken van asielzoekers. Tijdens de discussies hierover komen regelmatig dezelfde vragen naar voren.
De discussie over asielopvang levert bijna altijd veel ergernis op. In gemeenten als Noardeast-Fryslân en Heerenveen wordt nu gesproken over nieuwe opvanglocaties, maar ook daar ontstaat flink wat protest. Zaken rondom de asielopvang zijn niet altijd duidelijk. In dit artikel, geschreven door Omrop Fryslân, worden een paar zaken verduidelijkt.
Fryslân vangt al genoeg asielzoekers op. Waarom moet mijn gemeente dan nog opvangplekken realiseren?
Fryslân vangt al meer vluchtelingen op dan de norm van de spreidingswet. Volgens de laatste cijfers van de provincie en gemeenten, vangt Fryslân nu 4.305 asielzoekers op die binnen de normen van de spreidingswet vallen. Maar een groot aantal van die plekken is noodopvang, dus locaties die tijdelijk een vergunning hebben om opvangplekken te creëren. Op dit moment hebben die locaties 1.551 tijdelijke plekken. Waarschijnlijk zal een groot deel daarvan verdwijnen. Fryslân heeft een opgave van 3.391 opvangplaatsen, dus dat aantal wordt zonder de noodopvang niet meer gehaald.
Maar het kabinet heeft toch een brief gestuurd dat op verschillende plekken geen asielzoekers opgevangen moeten worden?
Dat klopt. Maar die brief gaat over de actuele situatie, de spreidingswet over wat uiteindelijk de bedoeling is. Zo staat in de brief dat de gemeente Heerenveen de komende twee jaar niets hoeft op te vangen, omdat het totale aantal opvangplekken in Fryslân nu op orde is. In de toekomst is dat anders, en daarom staat in de spreidingswet dat Heerenveen op termijn 277 asielzoekers moet opvangen. Op dit moment vangt Heerenveen al, ook al hoeft dat dus niet, 23 alleenstaande, minderjarige vluchtelingen op.
In de spreidingswet wordt op basis van het inwonertal van gemeenten berekend hoeveel asielzoekers in elke gemeente moeten worden opgevangen. Dat zou betekenen dat ook de Waddeneilanden daaraan moeten voldoen. Maar dat is lastig: het COA wil locaties van een bepaalde grootte en dat is op de eilanden niet mogelijk. Gemeenten mogen onderling wel schuiven, zo kan Fryslân als geheel toch voldoen aan de vraag.
Op welke plekken komen er opvanglocaties bij?
De gemeente Heerenveen zal op 30 januari een knoop doorhakken over een of twee opvanglocaties. In het plan van het college staat dat de 277 asielzoekers worden verdeeld in nieuw te bouwen woonwijken bij Heerenveen-Noord en Skoatterwâld. Vooral over die eerste locatie is discussie, vanwege de druk die al op de wijk ligt. En in Leeuwarden is al langer discussie over de ROL (Regionale Opvanglocatie). In de buurt van de vliegbasis moeten 450 opvangplekken komen voor meerdere jaren. Maar de definitieve vergunning is nog niet rond.
Noardeast-Fryslân is al een coalitie verloren door de asieldiscussie. Maar het nieuwe gemeentebestuur zet op de kortere termijn in op 100 vaste plekken in de gemeente. Ook is er een aantal locaties dat wordt vervangen. Zo zullen 450 van de 600 opvangplekken in Sneek terugkomen op een nieuw te bouwen locatie en wordt gekeken of de gemeenten Harlingen en Smallingerland de noodopvanglocaties kunnen verlengen.
Tellen de opvangplekken voor Oekraïners niet mee?
Nee, in principe niet. De opvangplekken voor Oekraïners worden anders behandeld. Die tellen mee onder de afspraken die zijn gemaakt voor “Oekraïense ontheemden”. In Fryslân moeten er 4.802 opvangplekken voor Oekraïners beschikbaar zijn. Het idee achter deze locaties is dat de Oekraïners teruggaan naar hun vaderland als de oorlog voorbij is. Het zijn geen mensen die zich hier definitief willen vestigen. ‘Derdelanders’ die uit Oekraïne vandaan komen, moeten wel een asielaanvraag indienen. Gemeenten mogen die volgens de Rijksoverheid wel meetellen met de spreidingswet.
Maar het kabinet wil de spreidingswet toch afschaffen?
Dat lijkt nog wel even te duren. Op 27 januari heeft de Raad voor de Rechtspraak opnieuw een negatief advies gegeven over verschillende asielplannen van minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie. Daarmee lopen sommige maatregelen weer flinke vertraging op. Maar het is ook maar de vraag of de spreidingswet zomaar door de Eerste Kamer wordt weggestemd. Eerder zei het Friese Eerste Kamerlid Hetty Jansen van GroenLinks-PvdA in Buro de Vries al dat het haar zou verbazen als de wet weggestemd wordt. Die gaat niet van tafel. Hij moet nog langs de Eerste Kamer. En die is niet gespot sinds de wet aangenomen is. Dan zouden diezelfde mensen het ineens af moeten wijzen. Nou, ik ben benieuwd welke senator dat durft.” Verder zijn gemeenten ook wel te spreken over de wet, al is het soms omdat er geen beter alternatief voor handen is.
Is het wel veilig in de buurt van een azc?
Kortom: Ja. Onderzoek uit 2015 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC) laat zien dat inwoners van buurten waar een asielzoekerscentrum is, niet vaker slachtoffer zijn van criminaliteit dan dezelfde soort buurten zonder azc’s. Al zijn er uitzonderingen. Er zijn immers wel locaties die regelmatig in het nieuws komen vanwege criminaliteit. Het gaat in dat geval om incidenten of problemen op specifieke locaties zoals het aanmeldcentrum in Ter Apel of plekken waar veel jonge mannen bij elkaar zitten. Vaak zijn dat asielzoekers die uit een veilig land komen. En dus terug moeten.
Volgens Adviesraad Migratie zijn de incidenten volgens recente cijfers over het algemeen juist wat toegenomen, dus het is wel nodig om er op te letten bij het maken van beleid. Het gaat dan vaak om winkeldiefstal of inbraken. Dan gaat het dus vooral over locaties waar dus jonge mannen zitten die niet veel kans maken op een verblijfsvergunning. Maar in nieuwsmedia worden die incidenten simpelweg vaker en breder uitgemeten. En ook politici en opiniemakers maken graag gebruik van deze opvallende uitschieters om hun punt kracht bij te zetten. Daarbij is het ook goed te beseffen dat vaak gesproken wordt over de groep ‘asielzoekers’ of ‘migranten’. Als er een incident met een asielzoeker van een bepaalde bevolkingsgroep is, is dat makkelijk op de hele groep te plakken (“asielzoekers zijn crimineel”), terwijl de groep asielzoekers veel groter is en heel divers is.
Kijk voor meer informatie over de veiligheid bij azc’s bijvoorbeeld naar deze reportage van onderzoeksprogramma Pointer.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.