Woonbond over renovaties in De Westereen: “Thús Wonen heeft de wet niet nageleefd”
DE WESTEREEN – Woningcorporatie Thús Wonen heeft onrechtmatig gehandeld bij het groot onderhoud in De Westereen. Dat stelt de Woonbond op grond van onderzoek uitgevoerd door RTV NOF. De woningcorporatie had het onderhoud als renovatie moeten bestempelen, zodat huurders van hun instemmingsrecht gebruik hadden kunnen maken.
55 woningen in De Westereen kregen in 2024 een ingrijpende opknapbeurt. Woningcorporatie Thús Wonen voerde, wat zij zelf “groot onderhoud” noemt, uit: er kwamen nieuwe kozijnen, daken, zonnepanelen, wc’s, badkamers en in vrijwel alle huizen een warmteterugwininstallatie (WTW-systeem).
Tekst loopt door onder de video
Tijdens de werkzaamheden ging er veel mis. Bewoners kregen te maken met schade aan vloeren, muren, plafonds en persoonlijke eigendommen, lekkages en slordig afgewerkte bouwdelen. Ook werd er veel rommel achtergelaten en liepen de werkzaamheden vertraging op of bleven ze onafgemaakt. Daarnaast waren bouwvakkers volgens sommigen onbeschoft en kwamen onaangekondigd binnen of bleken slecht op de hoogte van gemaakte afspraken.
Tekst loopt door onder de foto’s
Bewoners klagen over tocht, lawaai, droge lucht en lichamelijke klachten sinds de plaatsing van het WTW-systeem. Uit gesprekken die RTV NOF voerde met huurders werd duidelijk dat het vooral ontbrak aan duidelijke communicatie en ze voelden zich vaak genegeerd of onder druk gezet.
“Geen groot onderhoud, maar renovatie” – Mathijs ten Broeke, Woordvoerder Woonbond
Volgens de Woonbond is de werkwijze van Thús Wonen onrechtmatig. De bond geeft aan dat hier sprake is geweest van een renovatie en niet van groot onderhoud, zoals Thús Wonen doet voorkomen: “Als we kijken naar de uitgevoerde werkzaamheden, dan zien we dat ze verder gaan dan alleen het vervangen of herstellen van bestaande onderdelen.”
Het verschil tussen groot onderhoud en renovatie is groot: “Door de werkzaamheden als groot onderhoud te bestempelen, wordt het instemmingsrecht van de bewoners ontnomen.” Dit betekent dat ze geen keuze hebben om in te stemmen met de plannen. Het voordeel van de noemer ‘groot onderhoud’ is dat er geen huurverhoging plaatsvindt na het opknappen van de woning. Dat zou in het geval van een ‘renovatie’ wel zo zijn geweest, maar bij een renovatie zouden huurders zeggenschap hebben gehad. “Het is een ernstige zaak dat dit niet is gebeurd”, aldus de Woonbond.
Wet biedt ruimte, maar geen vrijbrief
In de wet is het zo geregeld dat een verhuurder een renovatieplan moet maken. Vervolgens moet 70 procent van de huurders hun goedkeuring geven aan dit plan. Als dit percentage niet gehaald wordt, moet de verhuurder naar de rechter om toestemming te krijgen. Een rechter kan de opdracht geven om de plannen aan te passen en een verhuurder moet dan vervolgens de huurders opnieuw om toestemming vragen.
De bewoners die RTV NOF sprak, hebben vooraf geen renovatieplan gekregen en zijn ook niet om toestemming gevraagd.
Thús Wonen noemt het ‘groot onderhoud’
Thús Wonen zegt in een reactie dat de wet ruimte laat om dergelijke projecten als ‘groot onderhoud’ aan te merken, juist om huurverhoging te voorkomen en de betaalbaarheid te waarborgen. Volgens de woningcorporatie werkt het in de praktijk beter om vooraf met bewoners in gesprek te gaan over maatregelen, in plaats van het formele renovatietraject te volgen.
Thús Wonen stelt dat het instemmingstraject bij een renovatie spanningen kan opleveren in een buurt. ‘Zo kan 60 procent zich tegen die 40 procent gaan keren. En de 30 procent die niet mee wil doen, moet uiteindelijk wel. Dat levert een ingewikkeld traject op.’ Volgens Thús Wonen overleggen ze bij grote projecten met Huurdersbelang Friesland die de huurders vertegenwoordigt.
Huurdersbelang Fryslân staat achter Thús Wonen
Huurdersbelang Fryslân stelt dat Thús Wonen in het project in De Westereen correct heeft gehandeld en staat achter de werkwijze van de woningcorporatie. Volgens de belangenorganisatie is er zorgvuldig maatwerk geleverd en zijn bewoners individueel geïnformeerd. Tegelijkertijd benadrukt Huurdersbelang Fryslân dat huurders met klachten altijd bij hen terecht kunnen, mits ze lid zijn, maar dat er ook zonder lidmaatschap geluisterd wordt en zo nodig advies wordt gegeven.
De organisatie erkent dat de grens tussen ‘groot onderhoud’ en ‘renovatie’ in de wetgeving soms een grijs gebied is en dat het niet altijd in het belang van huurders is als een project formeel als renovatie wordt aangemerkt — vanwege de strengere instemmingsvereisten die daarmee gepaard gaan. Volgens Huurdersbelang ligt daar een gedeelde verantwoordelijkheid: “De landelijke Woonbond, koepelorganisatie Aedes en het ministerie van Binnenlandse Zaken zijn samen verantwoordelijk voor heldere en eenduidige wetgeving.”
“De wet is hier niet nageleefd” – Mathijs ten Broeke, Woordvoerder Woonbond
De Woonbond erkent dat de wet ruimte laat voor discussie, maar benadrukt dat die in dit geval niet goed is toegepast. “Hoe de wet nu is vastgelegd, is deze hier niet nageleefd”, stelt woordvoerder Mathijs ten Broeke. “Er is geen instemming gevraagd voor ingrepen die duidelijk als renovatie aangemerkt moeten worden, zoals het plaatsen van een nieuw ventilatiesysteem. Dat is juridisch onjuist.”
Rol gemeente Dantumadiel
Een andere partij in deze kwestie is de gemeente Dantumadiel. Wethouder Wielstra sprak met de directie van Thús Wonen en vertrouwt erop dat de corporatie de problemen oplost. De Woonbond vindt dat te vrijblijvend, volgens hen zijn er duidelijke afspraken geschonden en had de gemeente sterker moeten optreden.
Hoewel de gemeente formeel geen uitvoerende partij is, maakt zij wel jaarlijks prestatieafspraken met Thús Wonen. In een reactie stelt de gemeente dat de klachten over de uitvoering bij de woningcorporatie en de aannemer thuishoren.
Wel gaf de wethouder aan dit jaar te willen werken aan betere afspraken over de omgang met klachten. Ook roept de gemeente bewoners op om bij toekomstige problemen eerder aan de bel te trekken.
Niet iedereen ontevreden
Niet iedereen in de wijk is ontevreden en er zijn bewoners die het eindresultaat op prijs stellen, maar die tegelijkertijd kritiek hebben op de manier waarop het project is verlopen – vooral vanwege het gebrek aan inspraak en de communicatie.
Thús Wonen laat weten niet te ontkennen dat er zaken zijn misgegaan. “Wat we hiervan hebben geleerd, is dat we bij grootschalige projecten sneller moeten schakelen als er klachten zijn. In dit geval heeft het te lang geduurd voordat we bij bewoners langs gingen. Het was beter geweest om een paar dagen later al te reageren in plaats van pas een maand later.”
Ook op het gebied van communicatie en gedrag op de werkvloer zijn volgens de woningcorporatie lessen te trekken. Thús Wonen geeft aan te vertrouwen op de gedragscode voor aannemers, maar erkent dat dit niet altijd voldoende is: “We hebben meegemaakt dat er gerookt werd in een woning terwijl de bewoner niet thuis was. Dat kan natuurlijk niet. Helaas kun je niet alles zien.” De woningcorporatie zegt zich in te blijven zetten voor maatwerk en wil klachten waar mogelijk in overleg oplossen, maar benadrukt dat bij grootschalige verduurzamingsprojecten ook grenzen zijn aan wat haalbaar is.
Vervolg
Wat betekent het als bewoners geen zeggenschap hebben over ingrijpende aanpassingen aan hun woning? In het volgende artikel onderzoekt RTV NOF wat het gebrek aan inspraak heeft betekend voor de manier waarop het WTW-systeem in de praktijk wordt gebruikt.
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek www.svdj.nl.
Stuur je tip, video of foto's naar:
0511-441202 of nieuws@rtvnof.nl.
